Quantcast
Channel: Genetyka – Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii

Zadania z genetyki ogólnej #1

$
0
0

Zadanie 1


Podaj liczbę i rodzaj gamet wykształcanych przez osobnika o następującym genotypie:

a) AaBb

b) AaBB

c) AaBbCc

d) AaBbcc

e) AaBBcc

f) AaBbCcDdEe


Odpowiedź


a) liczba gamet: 4, rodzaje gamet: AB, Ab, aB, ab

b) liczba gamet: 2, rodzaje gamet: AB, aB

c) liczba gamet: 8, rodzaje gamet: ABC, ABc, AbC, Abc, aBC, aBc, abC, abc

d) liczba gamet: 4, rodzaje gamet: ABc, Abc, aBc, abc

e) liczba gamet: 2, rodzaje gamet: ABc, aBc

f) liczba gamet: 32, rodzaje gamet: …

 

Liczbę gamet możemy obliczyć przy użyciu wzoru 2^n, gdzie n wyraża liczbę par alleli w stanie heterozygotycznym (np. Aa)


 


Zadanie 2


Skrzyżowano groszek o czerwonych kwiatach z groszkiem o kwiatach białych. W pokoleniu F1 otrzymano wyłącznie rośliny o kwiatach czerwonych. Po samozapyleniu roślin F1 w pokoleniu F2 otrzymano 401 roślin o kwiatach czerwonych i 131 o kwiatach białych. Jakie były genotypy rodziców i pokolenia F1 krzyżowanych roślin. 

Odpowiedź


Najpierw musimy ustalić, za jaki kolor kwiatów odpowiada gen dominujący a za jaki recesywny. W przypadku gdy krzyżujemy organizmy o dwóch różnych cechach a w pokoleniu ujawnia się tylko jedna z nich mamy do czynienia z krzyżowaniem dwóch homozygot (recesywnej i dominującej) a ujawnieniu ulega cecha dominująca. Tak więc w naszym przypadku kolor czerwony jest cechą dominującą a biały cechą recesywną.

P:  AA x aa

gamety:  A   oraz   a

F1: Aa (rośliny o kwiatach czerwonych).

gamety F1: A, a

F2:

krzyzowka Aa

W pokoleniu otrzymano 401 roślin o kwiatach czerwonych oraz 131 o kwiatach białych co w przybliżeniu odpowiada stosunkowi 3:1

 


 


Zadanie 3


Skrzyżowano groch o nasionach okrągłych i żółtych liścieniach z groszkiem o nasionach pomarszczonych i zielonych liścieniach. W pokoleniu F1 otrzymano wyłącznie groch o nasionach gładkich i żółtych liścieniach. Podać genotyp rodziców, pokolenia F1 oraz rozszczepienie w pokoleniu F2. Oblicz jakie jest prawdopodobieństwo otrzymania homozygoty o nasionach okrągłych i zielonych liścieniach.

Odpowiedź


A – nasiona gładkie, a – nasiona pomarszczone; B – liścienie żółte, b – liścienie zielone

P: AABB x aabb

gamety: AB oraz aa

F1: AaBb (nasiona gładkie, żółte liścienie)

gamety: AB, Ab, aB, aa

F2:

krzyzowka AaBb

Homozygota o nasionach okrągłych i zielonych liścieniach: AAbb. Z krzyżówki widać, że tylko jedna roślina na 16 spełnia taki genotyp tak więc prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest równe (1/16)*100%=6.25% 


 


Zadanie 4


Po skrzyżowaniu dwóch roślin grochu w potomstwie otrzymano:

144 rośliny o nasionach gładkich i żółtych liścieniach

156 roślin o nasionach gładkich i zielonych liścieniach

47 rośliny o nasionach pomarszczonych i zółtych liścieniach

46 roślin o nasionach pomarszczonych i zielonych liścieniach

Podaj genotypy i fenotypy krzyżowanych roślin.


Odpowiedź


Najpierw uprośćmy stosunek liczbowych poszczególnych roślin:

144:156:47:46 to w przybliżeniu 3:3:1:1

Teraz obliczmy stosunek występowania poszczególnych cech.

nasiona gładkie : nasiona pomarszczone = 144+156 : 47 +46 = 300 : 93 = 3:1

liścienie żółte : liścienie zielone = 144+47 : 156+46 = 191 : 202 = 1 : 1

Fenotypowy rozkład cech 3:1 (3 osobniki z uwidocznioną cechą dominująca przypadają na 1 osobnika z uwidocznioną cechą recesywną) otrzymujemy w przypadku skrzyżowania dwóch heterozygot. Natomiast rozkład 1:1 gdy skrzyżujemy ze sobą heterozygotę z homozygotą recesywną.

A – nasiona gładkie, a – nasiona pomarszczone; B – liścienie żółte, b – liścienie zielone

Teraz możemy już zapisać genotyp pokolenia rodzicielskiego:

P: AaBb x Aabb

Dla sprawdzenia można rozpisać kwadrat Punnett’a i zobaczyć jaki będzie rozkład fenotypowy cech w pokoleniu F1 (powinno wyjść 3:3:1:1).


 


Zadanie 5


U Muszki owocowej Drosophila melanogaster szara barwa ciała jest dominująca w stosunku do barwy mahoniowej, natomiast długie skrzydła są dominujące względem skrzydeł vestigal. Jakie rozszczepienie uzyskamy w pokoleniu F2 jeżeli skrzyżujemy ze sobą dwie homozygotyczne muchy o następujących fenotypach:

a) barwa ciała szara, długie skrzydła x barwa ciała mahoniowa i skrzydła vestigal

b) barwa ciała szara, skrzydła vestigal x barwa ciała mahoniowa i długie skrzydła

c) barwa ciała szara, długie skrzydła x barwa ciała szara i skrzydła vestigal


Odpowiedź


A – długie skrzydła, a – vestigal; B – szara barwa, b – mahoniowa barwa

a)

F1: AABB x aabb

gamety: AB oraz ab

F1: AaBb

gamety: AB, Ab, aB, ab

F2:

krzyzowka AaBb

rozczepienie fenotypowe w pokoleniu F2: 9 osobników o skrzydłach długich i szarej barwie ciała, 3 osobniki o szarej barwie i skrzydłach vestigal, 3 osobniki o barwie mahoniowej i długich skrzydłach oraz 1 osobnik barwy mahoniowej ze skrzydłami vestigal. 9:3:3:1

 

b)

F1: aaBB x AAbb

gamety: aB oraz Ab

F1: AaBb

gamety: AB, Ab, aB, ab

F2:

krzyzowka AaBb

rozczepienie fenotypowe w pokoleniu F2: 9 osobników o skrzydłach długich i szarej barwie ciała, 3 osobniki o szarej barwie i skrzydłach vestigal, 3 osobniki o barwie mahoniowej i długich skrzydłach oraz 1 osobnik barwy mahoniowej ze skrzydłami vestigal. 9:3:3:1

 

c)

F1: AABB x aaBB

gamety: AB oraz aB

F1: AaBB

gamety: AB, aB

F2:

krzyzowka AaBb 2

rozczepienie fenotypowe w pokoleniu F2: 3 osobniki o szarej barwie i długich skrzydłach, 1 osobnik szary ze skrzydłami vestigal



Zadanie 6


Skrzyżowano 100 świnek morskich o czarnej barwie futerka ze świnkami o futerku barwy białej. Potomstwo 94 krzyżówek charakteryzowało się wyłącznie czarną barwą futerka, a w pokoleniu F2 rozszczepiało się na świnki o futerku czarnym i białym w stosunku 3:1. Natomiast potomstwo (F1) pozostałych 6 krzyżówek rozszczepiało się na osobniki o czarnym i białym futerku w stosunku 1:1. Dlaczego?


Odpowiedź


U świnek morskich czarne futerko jest cechą dominującą a białe recesywną. Stąd białe osobniki muszą być recesywnymi homozygotami (aa) a  osobniki o czarnym futerku mogą być bądź homozygotami dominującymi  (AA) bądź heterozygotami (Aa). Po skrzyżowaniu homozygoty dominującej z homozygotą recesywną w pokoleniu F1 otrzymujemy wyłącznie heterozygoty (futerko czarne). Natomiast w pokoleniu F2 otrzymujemy osobniki zarówno czarne (AA, Aa) jak i białe (aa). Stosunek czarnych świnek do białych wynosi 3:1. krzyzowka Aa

 

W przypadku skrzyżowania heterozygoty (Aa) z homozygotą recesywną (aa) w pokoleniu F1 otrzymujemy 50% świnek czarnych (Aa) i 50% świnek białych (aa).


 


Zadanie 7


U pomidora czerwona barwa owocu jest dominująca nad żółtą. Skrzyżowano homozygotycznego czerwonego pomidora z pomidorem żółtym. Podaj fenotyp pokolenia F1 oraz pokolenia F2. Potomstwa krzyżówki wstecznej osobnika F1 z formą rodzicielską o czerwonym owocu oraz krzyżówki wstecznej osobnika pokolenia F1 z formą rodzicielską o owocu żółtym.

Odpowiedź


A – barwa czerwona, a – barwa żółta

P: AA x aa

gamety: A oraz a

F1: Aa (wyłącznie osobniki o owocach czerwonych)

gamety: A, a

F2:

krzyzowka Aa

75% pomidorów o owocach czerwonych i 25% o owocach żółtych

 

krzyżówka F1 z osobnikiem AA

Aa x AA

F2: AA, Aa (wyłącznie osobniki o owocach czerwonych)

krzyżówka F1 z osobnikiem aa

Aa x aa

F2: Aa, aa (50% osobników o owocach czerwonych i 50% o owocach żółtych)


 


Zadanie 8


U świnek morskich futerko szorstkowłose jest dominujące w stosunku do futerka gładkiego. W potomstwie krzyżówki szorstkowłosej świnki ze świnką gładkowłosą otrzymano 8 świnek szorstkowłosych i 7 gładkowłosych. Podać genotyp rodziców tej krzyżówki.

Odpowiedź


A – futerko szorstkowłose, a – futerko głądkowłose

świnka o futerku gładkowłosym musi mieć genotyp aa natomiast świnka szorstkowłosa może mieć genotyp AA lub Aa. Stosunek otrzymanych świnek o futerku szorstkim i gładkim jest nieomal równy 1:1 co oznacza, że świnka szorstkowłosa była heterozygotą (Aa). Przy skrzyżowaniu homozygoty recesywnej z homozygotą dominującą otrzymujemy tylko osobniki z fenotypem dominującym.


 


Zadanie 9


U lisów barwa sierści uwarunkowana jest jedną parą alleli, przy czym homozygota dominująca jest letalna. Heterozygoty charakteryzują się barwą platynową natomiast homozygoty recesywne – sierścią strebrną. Jakiego stosunku rozszczepień można się spodziewać u potomstwa jeżeli skrzyżujemy dwa lisy platynowe.

Odpowiedź


AA – osobniki letalne, Aa – sierść platynowa, aa – sierść srebrna

P: Aa x Aa

gamety: A, a

F1:

krzyzowka Aa

ponieważ osobniki z genotypem AA w ogóle się nie narodzą nie uwzględniamy ich w naszych obliczeniach. Stąd rozszczepienie barwy sierści wynosić będzie 2:1. 66.6% potomstwa będzie miało sierść platynową a 33% sierść srebrną.


 


Zadanie 10


U królików barwa sierści uwarunkowana jest przez szereg alleli wielokrotnych w następującej kolejności dominowania:

A1 – fenotyp „dziki” – futerko szare

A2 – fenotyp „chinchilla” – futerko srebrnoszare

A3 – fenotyp „himalaya” – futerko białe, łapki, uszy, nos i ogonek czarny

A – całkowicie biały

Podaj wszystkie genotypy rodziców i rozszczepienie w potomstwie krzyżówki:

a) samicy o fenotypie „himalaya” i samca o futerku szarym, jeżeli w pokoleniu F1 otrzymano króliki o fenotypie „dzikim”, „himalaya” i białym

b) samicy o fenotypie „chinchilla” z samcem o szarym futerku, jeżeli w pokoleniu F1 otrzymano króliki o fenotypie „dzikim”, „chinchilla” i „himalaya”


Odpowiedź


a)

P: A3A (samica) x A1A (samiec)

F1: A1A3, A3A, A1A, AA („dziki” : „himalaya” : biały = 2 : 1 : 1)

 

b)

P: A2A2 (samica) x A1A1 lub A1A2 lub A1A3 lub A1A (samiec) brak w potomstwie osobników „himalaya” dlatego wszystkie te kombinacje odpadają

 

P: A2A3 (samica) x A1A1 (samiec)

F1: same osobniki o fenotypie „dzikim”, dlatego ta możliwość odpada

 

P: A2A3 (samica) x A1A2 (samiec)

F1: A1A2, A1A3, A2A2, A2A3 („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 2 : 0, dlatego ta możliwość odpada)

 

P: A2A3 (samica) x A1A3 (samiec)

F1: A3A3, A1A3, A2A3, A1A2 („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 1 : 1)

 

P: A2A3 (samica) x A1A (samiec)

F1: A1A2, A1A3, A2A, A3A („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 1 : 1)

 

P: A2A (samica) x A1A1 (samiec)

F1: same osobniki o fenotypie „dzikim”, dlatego ta możliwość odpada

 

P: A2A (samica) x A1A2 (samiec)

F1: A1A2, A1A, A2A2, A2A („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 0 : 2, dlatego ta możliwość odpada)

 

P: A2A (samica) x A1A3 (samiec)

F1: A1A2, A1A, A2A3, A3A („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 1 : 1)

 

P: A2A (samica) x A1A (samiec)

F1: A1A2, A1A, A2A, AA („dziki” : „chinchilla” : „himalaya” = 2 : 1 : 0, dlatego ta możliwość odpada)


Zbiór zadań maturalnych:

  • genetyka zadania
  • obliczenia genetyka biologia
  • podaj liczbę i rodzaj gamet o następującym genotypie

Artykuł Zadania z genetyki ogólnej #1 pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.


Genetyka ogólna test #1

$
0
0

Genetyka ogólna #1

Ten test sprawdzi Twoją wiedzę z zakresu podstaw genetyki ogólnej.

Zbiór zadań maturalnych:

  • Biologia test genetyka

Artykuł Genetyka ogólna test #1 pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.

Zadania z genetyki ogólnej #2

$
0
0

Zadanie 1


Grupy krwi u ludzi warunkowane są allelami IA, IB oraz i.
Podaj jaką grupę krwi będzie miało dziecko następujących rodziców: ojciec ma grupę krwi B, a jego matka grupę krwi 0 natomiast matka dziecka ma grupę krwi A, lecz jej ojciec ma grupę krwi B.

Odpowiedź


Allele IA oraz IB są dominujące względem allelu i oraz współdominujące względem siebie. Oznacza to, że osobnik z grupą krwi A może posiadać genotyp IA IA bądź IA i. Analogicznie jest dla grupy B (IB IB lub IB i). Posiadanie równocześnie allelu IA jak i IB warunkuje grupę AB. Natomiast aby osoba posiadała grupę 0 musimy być homozygotą recesywną (ii).

Ojciec z grupą B może mieć genotyp IB IB lub IB i. Wiemy jednak, że jego matka miała grupę krwi 0 (ii) a więc musiała mu przekazać allel i. Stąd wynika, że ojciec dziecka ma genotyp IB i.

Matka dziecka ma grupę A a jej ojciec B. Aby taka sytuacja była możliwa ojciec musi być heterozygotą (IB i) tak aby móc córce przekazać allel i, który w połączeniu z allelem IA od matki da grupę A (IA i).

Teraz możemy rozpisać prostą krzyżówkę.

P: IB i x IA i

gamety: IB, i oraz IA, i

F1:

grupy krwi

 

Jak widzimy dziecko może mieć dowolną grupę krwi – A, B, AB lub 0.

 


Zadanie 2


Jaki jest genotyp rodziców jeżeli dzieci mają grupę krwi:

a) A i 0

b) A, AB, 0

c) czworo dzieci ma grupę krwi B


Odpowiedź


a)

F1: ii, IAi lub IAIA

P: ii x IAi lub IAi x IAi

 

b)

F1: IAIA lub IAi, IAIB, ii (posiadanie dziecka z grupą 0 wyklucza możliwość aby rodzice byli homozygotami dominującymi)

P: IAi x IBi (dziecko o genotypie IAIA jest wykluczone, jedyna możliwość otrzymania grupy A to IAi)

 

c)

F1: IBIB lub IBi

P: IBIB x IBIB lub IBIB IBi lub IBIB x ii (we wszystkich trzech przypadkach 100% dzieci będzie miało grupę B)


 


Zadanie 3


U koni cztery podstawowe maści wyznaczone są przez dwie pary alleli dziedziczących się niezależnie: A, a i B, b, przy czym allel A jest epistatyczny do pary alleli B, b. Konie zawierające gen A są zawsze siwe. Heterozygoty pod względem alleli B, b są gniade, homozygoty dominujące są kare, natomiast homozygoty recesywne są kasztanowe.

a) Konie jakiej maści i z jakim prawdopodobieństwem wystąpią w potomstwie klaczy kasztanowej i gniadego ogiera?

b) Gniada klacz w okresie jednej rui pokryta była ogierem siwym, a następnie karym. Urodziła źrebię maści kasztanowej. Od którego z ogierów pochodzi źrebak i jaki mógł być genotyp ojca.

 

*allel (gen) epistatyczny to taki, który hamuje ekspresję genów z innej pary alleli (zwanych hipostatycznymi). W tym przypadku obecność allelu A powoduje nieujawnienie się obecności alleli B oraz b.


Odpowiedź


Wiemy, że obecność allelu A powoduje siwe umaszczenie, oraz

aaBb – umaszczenie gniade

aaBB – umaszczenie kare

aabb – umaszczenie kasztanowe

 

a)

P: aabb (klacz) X aaBb (ogier)

gamety: ab oraz aB, ab

F1: aabb, aaBb w stusunku 1:1

50% koni maści kasztanowej oraz 50% koni maści gniadej

 

b)

P: aaBb (klacz) x Aabb lub AaBb (ogier siwy)

ogier z dwoma allelami AA dałby tylko siwe potomstwo.

F1: w pokoleniu F1 pojawiają się konie kasztanowe aabb. Częstość ich występowania jest zależna od genotypu ogiera

 

P: aaBb (klacz) x aaBB (ogier kary)

gamety: aB, ab oraz aB

F1: aaBB (umaszczenie kare), aaBb (umaszczenie gniade)

 


Zadanie 4


Normalna długość włosow u królika uwarunkowana jest dwoma niezależnie dziedziczącymi się parami genów współdziałających. Recesywne allele przynajmniej jednego z tych genów w stanie homozygotycznym dają krótkowłosą sierść typu „rex”. Króliki o normalnej długości włosa muszą zawierać przynajmniej po 1 allelu dominującym z obu par.

Po skrzyżowaniu ze sobą królików „rex” należących do dwóch różnych rodów otrzymano w F1 wszystkie króliki o normalnej długości włosa. W F2 wśród 80 królików, pojawiły się obok normalnych również króliki „rex”. Oblicz ile prawdopodobnie ich wystąpiło oraz podaj genotypy rodziców.


Odpowiedź


P: aaBB x AAbb (oba osobniki są krótkowłose)

F1: AaBb

gamety: AB, Ab, aB, ab

F2:

krzyzowka AaBb

osobniki „rex”: AAbb, Aabb, aaBB, aaBb, Aabb, aaBb, aabb

osobniki „rex” : osobniki długowłose = 7 : 9

(7 * 100%)/16 = 43.75%

43.75% * 80 = 35 osobników typu „rex”


 


Zadanie 5


Po skrzyżowaniu dyni o owocach żółtych z dynią o owocach pomarańczowych otrzymano w F1 dynie o owocach czerwonych, a w F2 wystąpiły następujące klasy osobników:

czerwone owoce – 774

pomarańczowe owoce – 252

żółte owoce – 244

zielone owoce – 72

Podaj genotypy rodziców, F1, określ jak dziedziczy się barwa owoców u dyni.


Odpowiedź


774 : 252 : 244 : 72 = 9 : 3 : 3 : 1

z takim rozszczepieniem fenotypów mamy do czynienia mamy w przypadku współdziałania dwóch genów.

aaBB – żółte owoce

AAbb – pomarańczowe owoce

aabb – zielone owoce

gdy roślina ma przynajmniej po jednym allelu dominującym w każdej parze wytwarza owoce czerwone.

P: aaBB (żółty) x AAbb (pomarańczowy)

F1: AaBb (czerwone)

gamety: AB, Ab, aB, ab

F2:

krzyzowka AaBb


 


Zadanie 6


Po skojarzeniu psów o czarnej barwie sierści z psami o barwie bladożółtej w F1 otrzymano wyłącznie psy o barwie czarnej. Po skojarzeniu psów F1 w F2 otrzymano następujące osobniki:

97 – psy całkowicie czarne

45 – psy bladożółte

32 – psy brązowe

Ustal w jaki sposób dziedziczy się barwa sierści u psów. Podaj genotypy rodziców oraz F1.


Odpowiedź


97 : 45 : 32 = 9 : 4 : 3

takie rozszczepienie fenotypowe sugeruje występowanie epistazy recesywnej. Załóżmy, że czarny barwnik warunkujący taką właśnie barwę sierści jest syntezowany w dwóch etapach. Najpierw bladożółty prekursor przekształcany jest przez enzym A w brązowy barwnik pośredni. Następnie ten brązowy barwnik pod wpływem enzymu B zostaje przekształcony w barwnik czarny.

bladożółty(enzym A) ——> brązowy —- (enzym B) ——> czarny

forma dominująca genu  A i B jest odpowiedzialna za wytwarzanie aktywnego enzymu, podczas gdy allel recesywny odpowiada za powstawanie enzymu nieaktywnego. Stąd:

A_ B_ – czarna sierść

A_ bb – brązowa sierść

aa __ – bladożółta sierść

gdzie _ oznacza dowolny allel z danej pary.

 

P: AABB (czarna) x aabb (bladożółta)

F1: AaBb (czarna)

gamety: AB, Ab, aB, ab

F2:

krzyzowka AaBb


Zbiór zadań maturalnych:

  • zadania z genetyki
  • zadania maturalne z genetyki
  • genetyka zadania maturalne poziom rozszerzony

Artykuł Zadania z genetyki ogólnej #2 pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.

Genetyka, ekspresja informacji genetycznej, zadania otwarte #1

$
0
0

Poniższe zadania dotyczą ekspresji informacji genetycznej. Poruszają zagadnienia związane z transkrypcją oraz z translacją. Każdy maturzysta powinien bez problemów je rozwiązać.

Zadanie 1

Na poniższym schemacie uzupełnij opisy w miejscach oznaczonych czerwonymi cyframi 1, 2, 3 i 4.
uzupełnianie 1 –
2 –
3 –
4 –

Odpowiedź

1 – mRNA
2 – tRNA
3 –U (uracyl)
4 – Metionina

Zadanie 2

Na poniższym schemacie zaznacz replikację, transkrypcję oraz translację.
uzupełnianie

Odpowiedź

Replikacja na podanym schemacie nie jest przedstawiona.
odpowiedź 2

Zadanie 3

Oblicz ile nukleotydów tworzyło nić DNA kodującą białko składające się z 90 aminokwasów.

Odpowiedź

1 aminokwas = 3 nukleotydy
więc
90 aminokwasów * 3 nukleotydy = 180 nukleotydów.

Zadanie 4

Podaj ile kodonów liczyła nić DNA kodującą białko składające się z 90 aminokwasów.

Odpowiedź

Jeden kodon koduje jeden aminokwas. Więc nić z której powstało 90 aminokwasów liczyła 90 kodonów.

Zadanie 5

Dana jest następująca nić DNA: TGCAGCAATAAAGCG. Podaj kolejność nukleotydów w nici mRNA powstałej po procesie transkrypcji tej nici.

Odpowiedź

Nukleotydy dobudowywane są komplementarnie czyli
G – C
C – G
A – U
T – A
Więc z nici DNA:
TGCAGCAATAAAGCG
Powstanie nic mRNA:
ACGUCGUUAUUUCGC

Zadanie 6

Antykodon na tRNA zawiera nukleotydy CCC. Jaki aminokwas jest transportowany przez dane tRNA?

Odpowiedź

Jest to glicyna bo jeśli antykodonem jest CCC tzn że łączy się on z kodonem na mRNA w skład którego wchodzą nukleotydy GGG.

Zadanie 7

Oto fragment nici mRNA:
CUUCCUCAUCGU
Wypisz, w odpowiedniej kolejności, aminokwasy jakie będą transportowane przez tRNA do rybosomu.

Odpowiedź

lLeucyna, prolina, histydyna arginina

Zadanie 8

Dana jest następująca nić DNA: TGCAGCAATAAAGCG.
Jakie aminokwasy powstaną z tej nici w procesie translacji?

Odpowiedź

Z tej nici DNA powstanie nić mRNA:
ACGUCGUUAUUUCGC
I w związku z tym z tabelki mozna odczytac aminokwasy przyporzadkowane kodonom:
Treonina, seryna, leucyna, fenyloalanina, arginina.

Artykuł Genetyka, ekspresja informacji genetycznej, zadania otwarte #1 pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.

Genetyka, krzyżówki genetyczne

$
0
0

Zadanie 1

Skrzyżowano chomika, o brązowej (heterozygota) i krótkiej (homozygota) sierści z chomikiem o brązowej (heterozygota) i długiej (homozygota) sierści, określ:

  1. genotypy obu chomików i ich potomstwa wiedząc, że cechami dominującymi są kolor brązowy (uwarunkowany allelem A) oraz krótka sierść (uwarunkowana obecnością allelu B)
  2. fenotypy zwierząt potomnych oraz stosunek fenotypowy

Odpowiedź

  1. genotypy chomików: AaBB oraz Aabb

genotypy potomstwa: AABb, AaBb, aaBb

2.fenotypy potomstwa:

Brązowy kolor i krótka sierść albo niebrązowy kolor i krótka sierść

Stosunek fenotypowy wynosi  1:1

 

Zadanie 2

Określ pleć osoby, o kariotypie:

  1. 46, XX
  2. 46, XY
  3. 45,X0
  4. 47,XXY

Odpowiedź

  1. 46, XX – płodna kobieta
  2. 46, XY – płodny mężczyzna
  3. 45,X0 – Zespół Turnera
  4. 47,XXY – Zespół Klinefeltera

 

Zadanie 3

Kobieta o niebieskich oczach ma dzieci z mężczyzną o niebieskich oczach. Rodzice kobiety mają oczy zielone. Niebieskie oczy są cechą recesywną.

  1. Podaj genotypy mężczyzny i kobiety oraz rodziców kobiety
  2. Określ jaką barwę oczu może mieć ich potomstwo

Odpowiedź

  1. Rodzice kobiety: Aa, Aa

Kobieta: aa

Mężczyzna: aa

2.Wszystkie dzieci będą miały niebieskie oczy

 

Zadanie 4

Matka ma grupę krwi B, a jej dziecko grupę krwi 0.

  1. Podaj genotyp grupy krwi matki dziecka
  2. Określ jaką grupę krwi może mieć ojciec tego dziecka

3. Określ genotypy rodzeństwa

Odpowiedź

  1. Ia i0
  2. Ojciec może mieć grupę krwi A lub B, a także 0
  3. IBi0, IBIB,  i0i0,  IAIB, IAi0

 

 

Zadanie 5

Jakie genotypy muszą mieć rodzice dzieci o grupie krwi B?

Odpowiedź

Matka: IBIB lub IBi0, Ojciec IBIB lub IBi0

 

Zadanie 6

Hemofilia jest chorobą uwarunkowaną obecnością allelu recesywnego na chromosomie X. Jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia zdrowej córki, jeśli matka jest obciążona genem hemofilii (matka jest nosicielką)?

Odpowiedź

Prawdopodobieństwo wynosi 100%

 

 

Artykuł Genetyka, krzyżówki genetyczne pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.

Genetyka, mutacje, mutacje chromosomowe, zadania otwarte #1

$
0
0

Zadania dotyczą mutacji chromosomowych: strukturalnych oraz liczbowych i chorób przez nie wywoływanych. Zachęcam do rozwiązywania 

Zadanie 1

Napisz jaki rodzaj mutacji jest przedstawiony na poniższym schemacie (chromosomowa strukturalna czy chromosomowa liczbowa). Nazwij tą mutację. Napisz któtko na czym ta mutacja polega. 1

Odpowiedź

Jest to mutacja chromosomowa strukturalna. Jest to deficjencja. Polega ona na usunięciu końcowego odcinka chromosomu.

Zadanie 2

Napisz jaki rodzaj mutacji jest przedstawiony na poniższym schemacie (chromosomowa strukturalna czy chromosomowa liczbowa). Nazwij tą mutację. Napisz któtko na czym ta mutacja polega. 2

Odpowiedź

Jest to mutacja chromosomowa strukturalna. Jest to duplikacja. Polega ona na podwojeniu fragmentu chromosomu.

Zadanie 3

Napisz jaki rodzaj mutacji jest przedstawiony na poniższym schemacie (chromosomowa strukturalna czy chromosomowa liczbowa). Nazwij tą mutację. Napisz któtko na czym ta mutacja polega. 3

Odpowiedź

Jest to mutacja chromosomowa strukturalna. Jest to inwersja. Polega ona na odwróceniu odcinka chromosomu o 180 stopni.

Zadanie 4

Jakim rodzajem mutacji jest trisomia (chromosomowa strukturalna czy chromosomowa liczbowa)? Jakie choroby powodowane są przez trisomie 21, 13 i 18 pary chromosomów.

Odpowiedź

Jest to mutacja chromosomowa liczbowa. Trisomia 21 pary powoduje zespół Downa. Trisomia 13 pary powoduje zespół Pataua. Trisomia 18 pary powoduje zespół Edwardsa.

Zadanie 5

Wyjaśnij pojęcie aneuploidy. Podaj 4 przykłady takich organizmów.

Odpowiedź

Aneuploidy to organizmy które posiadają dodatkowe chromosomy w danej parze albo takie u których brakuje chromosomów w danej parze. Przykładami są: trisomicy, monosomicy, tetrasomicy, nullisomicy.

Zadanie 6

Wyjaśnij pojęcie eupoliploidy. Podaj przykład takich organizmów.

Odpowiedź

Eupoliploidy to organizmy, które posiadają zwielokrotnioną liczbę kompletów chromosomów np. triploidy posiadają liczbę chromosomów 3n.

Zadanie 7

Jaką mutacją jest spowodowany zespół Klinefeltera. Jakie są objawy tej choroby?

Odpowiedź

Zespół Klinefeltera spowodowany jest obecnością dodatkowego chromosomu X czyli jest to mutacja chromosomowa liczbowa – aneuploidyzacja. Chroba ta objawia się bezpłodnością, sylwetką podobną do kobiecej, nieprawidłowo rozwiniętymi jądrami, rozrostem gruczołów piersiowych.

Zadanie 8

Jak objawia się zespół Turnera. Jakie zmiany występują w kariotypie chorej osoby?

Odpowiedź

Zespół Turnera objawia się niskim wzrostem, bezpłodnością i słabo zaznaczonymi cechami żeńskimi. W kariotypie osoby chorej brakuje jednego chromosomu X.

Artykuł Genetyka, mutacje, mutacje chromosomowe, zadania otwarte #1 pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.

Genetyka Etapy replikacji DNA, Pojęcia, mRNA, Pokolenia – otwarte zadania maturalne

$
0
0

Zadanie 1

1.Uszereguj etapy podczas powielania DNA.
*dołączanie komplementarnych nukleotydów przez polimerazę DNA
*formowanie się widełek replikacyjnych
*rozerwanie wiązań wodorowych pomiędzy zasadami azotowymi
*stopniowe wydluzanie nowo powstałych nici
*powstanie dwóch podwójnych helis DNA

Odpowiedź

Etapy replikacji DNA:

1.Rozerwanie wiązań wodorowych pomiędzy zasadami azotowymi (najpierw trzeba rozpleść helisę, aby można było syntetyzować nową cząsteczkę na danej nici DNA)
2.Formowanie się widełek replikacyjnych (miejsce, w którym DNA zostało rozplecione i przyłączyła się polimeraza, która rozpoczyna replikację).
3.Dołączanie komplementarnych nukleotydów przez polimerazę DNA.
4.Stopniowe wydłużanie nowo powstałych nici.
5.Powstanie dwóch podwójnych helis DNA.

Zadanie 2

W pokoleniu F1 otrzymano dwie homozygoty różnego rodzaju oraz dwie heterozygoty. Podaj fenotyp rodziców

Odpowiedź

Jeśli 2 homozygoty różnego rodzaju i 2 heterozygoty, czyli:
F1:AA, aa ,Aa, Aa
pokolenie rodzicielskie to Aa x Aa

Zadanie 3

Matka ma grupę krwi B, której ojciec miał grupę krwi 0, ma dziecko o grupie kwi B.
A. Podaj grupy krwi mężczyzny wykluczające jego ojcostwo.
B. Podaj genotyp matki i dziecka.

Odpowiedź

A- grupy krwi mężczyzny to B i 0
B- genotyp matki i dziecka to IBi lub IBIB

Zadanie 4

. Jaka jest właściwa kolejność kondensacji chromatyny.
A. DNA->nić chromatyny->nukleosom->chromosom
B. DNA->nukleosom->chromosom->nić chromatyny
C. Nić chromatyny->DNA->nukleosom->chromosom
D. DNA->nukleosom->nic chromatyny->chromosom

Odpowiedź

D. DNA -> nukleosom -> nić chromatyny -> chromosom

Zadanie 5

Wyjaśnij pojęcia:
CENTROMER
CHROMATYNA
NUKLEOSOM
NUKLEOTYD
NUKLEOID
CHROMOSOM

Odpowiedź

Centromer – część chromosomu odpowiedzialna za segregację chromosomów podczas podziału komórki
Chromatyna – włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym, zbudowana z DNA, histonów, niehistonowych białek i małej ilości RNA. Stanowi główny składnik chromosomów.
Nukleosom – struktura występująca w jądrze komórkowym, będąca podjednostką chromatyny.
Nukleotyd – stanowi podstawową jednostkę strukturalną kwasów nukleinowych (DNA i RNA)
Nukleoid – część cytoplazmy komórki bakteryjnej, w której jest umieszczony materiał genetyczny w postaci tzw. genoforu. Nukleoid pełni funkcje jądra komórkowego eukariontów, choć nie jest oddzielony od cytoplazmy błoną jądrową
Chromosom – to struktura wewnątrzkomórkowa będąca nośnikiem informacji genetycznej.

Zadanie 6

Na podstawie sekwencji mRNA można odczytać sekwencje aminokwasów. Na przykład sekwencja CCCACUGCCAUC zostanie przetłumaczona na następującą sekwencje aminokwasów:
prolina-treonina-alanina-izoleucyna.
Podaj trzy cechy kody genetycznego, które umożliwiły poprawne odczytywanie sekwencji aminokwasów.

Odpowiedź

Kod genetyczny jest:
– trójkowy – jedna trójka (trzy kolejne nukleotydy) kodują jeden aminokwas (np. CCC to prolina)
– niezachodzący – pojedynczy nukleotyd wchodzi w skład wyłącznie jednego określonego kodonu (daną sekwencję dzielimy równa na 3 aminokwasy)
– uniwersalny – w całym świecie żywym obowiązuje podobny kod genetyczny, istniejący na podobnych zasadach (korzystamy zawsze z tej samej tabeli kodu)

Zadanie 7

Wyjasnij dlaczego syn nie dziedziczy daltonizmu po swoim ojcu.

Odpowiedź

Daltonizm jest chorobą genetyczną recesywną sprzężoną z płcią. Potrzeba jest dwóch „X” u kobiet lub jednego chorego „X” u mężczyzn. Z tej prostej zależności widzimy, że większe prawdopodobieństwo zachorowania u mężczyzn jest znacznie większa, co więcej matka nie musi być chora, ale jest nosicielem tego genu.

Zadanie 8

Rodzice,ktorzy maja juz trzech synów, spodziewają się czwartego potomka. Jedno z rodziców ma czterech braci, drugie trzech braci i jedna siostrę. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia dziewczynki w tej rodzinie.

Odpowiedź

Prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki/chłopca zawsze wynosi tyle samo – 50%, niezależnie od tego, ile urodziło się do tej pory dzieci, ani jakiej płci one są. Wynika to z prostej krzyżówki genetycznej: XX × XY (XX – chromosomy płci kobiety; XY – chromosomy płci mężczyzny). Z krzyżówki tej wynika, że 50% dzieci będzie miało genotyp XX, będą to więc dziewczynki, a 50% dzieci będzie miało genotyp XY – czy będą chłopcami.

Zadanie 9

Wyjasnij co to są czynniki mutagenne i w jaki sposób wpływają na zmianę struktury DNA.

Odpowiedź

To zewnętrzne czynniki przyczyniające się do zmiany struktury DNA i modyfikują nukleotydy, tworzą trwałe wiązania między zasadami, przerywaja nici DNA lub obu.

Zadanie 10

Wymien trzy czynniki mutagenne, które mogą spowodować zmiany nowotworowe w komórkach człowieka.

Odpowiedź

1.sole metali ciężkich
2.Promieniowanie UV
3.Wysoka temperatura.

Zadanie 11

Wyjasnij do czego prowadzi proces rekombinacji genetycznej.

Odpowiedź

Proces rekombinacji genetycznej prowadzi do powstania osobników posiadających nowe układy alleli.

Artykuł Genetyka Etapy replikacji DNA, Pojęcia, mRNA, Pokolenia – otwarte zadania maturalne pochodzi z serwisu Zbiór zadań maturalnych z chemii i biologii.